زلزله افغانستان 2025 — گزارش جامع از ابعاد، تلفات و نیازهای اضطراری
«زلزله افغانستان اخیر خسارتهای گستردهای برجای گذاشت. در این مطلب به ابعاد زمینلرزه، تبعات انسانی و زیرساختی و ضرورت آمادگی در برابر حوادث طبیعی پرداخته میشود.»
در شب ۳۱ اوت ۲۰۲۵ زمینلرزهای با بزرگی اعلامشده حدود ۶٫۰ ریشتر حوالی مناطق کوهستانی شرق افغانستان، بهویژه استانهای کنر، ننگرهار و لاغمان را لرزاند. این رویداد که در عمق نسبتاً کم حدود ۸ تا ۱۰ کیلومتر رخ داد، بهدلیل وقوع در ساعات شب و ساختوساز آسیبپذیر در روستاهای هدف، تبعات انسانی و زیربنایی گستردهای برجای گذاشت.
ویژگیهای لرزهای و پسلرزهها زلزله افغانستان
زلزله افغانستان که ابتدا بهعنوان M6.0 گزارش شد، با پسلرزههایی ادامه یافت که برخی از آنها تا M6.2 اندازهگیری شدند. عمق کم کانون سبب تشدید شتابهای سطحی و در نتیجه ایجاد خسارت بیشتر در سازههای سنتی گلریزهای شد. توالی پسلرزهها همچنین عملیات امدادی را پیچیده و پرخطر کرد زیرا تیمهای نجات باید همزمان با اقدامات کمکرسانی، ایمنی در برابر بعدیها را نیز مدنظر قرار دهند.
آمار تلفات و تخریب
بر اساس آخرین گزارشهای رسمی و سازمانهای بینالمللی از زلزله افغانستان تا زمان نگارش این گزارش آمارها به ترتیب زیر بهروزرسانی شدهاند:
- کشتهها: حدود ۲٬۲۰۵ نفر گزارش شدهاند.
- مجروحان: بیش از ۳٬۶۰۰ نفر نیازمند مراقبت پزشکی هستند.
- خانههای کاملاً تخریبشده: حدود ۶٬۷۰۰ واحد.
- خانههای آسیبدیده: در حدود ۵٬۴۰۰ واحد گزارش شدهاند.
- افراد تحتتأثیر و نیازمند کمک: تقریبا ۴۵۰٬۰۰۰ تا ۵۰۰٬۰۰۰ نفر.
موانع دسترسی و مشکلات لجستیکی
یکی از بزرگترین چالشها در روزهای نخست زلزله افغانستان، دسترسی است. منطقهٔ وقوع زلزله کوهستانی و دورافتاده است و بهدلیل ریزش زمین و انسداد مسیرها، تیمهای امدادی زمینی در بسیاری از بخشها قادر به رسیدن نبودهاند. گزارشها نشان میدهد از مجموع حدود ۴۴۱ روستای متاثر تنها ۴۹ روستا بهطور مطمئن توسط امدادگران بازدید و ارزیابی شدهاند؛ دسترسی به سایر نقاط همچنان با مشکلات جدی مواجه است.
خطرات بهداشتی و نیازهای انسانی
با نزدیک شدن فصل سرد و زمستان، نگرانیها دربارهٔ کمبود سرپناه، آب آشامیدنی سالم و دسترسی به خدمات بهداشتی افزایش یافته است. نبود امکانات مناسب اسکان موقت و کمبود دارو و تجهیزات درمانی میتواند به شیوع بیماریهای مرتبط با شرایط نامناسب زیستی، از جمله خطر بروز بیماریهای گوارشی و واگیردار، منجر شود. سازمان جهانی بهداشت و سازمانهای امدادی نسبت به نیاز فوری تامین خدمات بهداشتی هشدار دادهاند.
واکنش بینالمللی و درخواست کمک
سازمان ملل متحد و نهادهای امدادی درخواست کمک اضطراری حدود ۱۳۹–۱۴۰ میلیون دلار را برای پاسخ به موج اول نیازهای انسانی اعلام کردهاند که هدف آن تأمین سرپناه، غذا، آب پاکیزه و مراقبتهای اولیه برای نزدیک به نیم میلیون نفر است. چندین کشور و سازمان بینالمللی بستههای کمک اعلام کردند، اما موانع سیاسی، لجستیکی و محدودیت منابع، سرعت پاسخ را کاهش داده است.
عملیات امدادی: آنچه در جریان است
تیمهای محلی و بینالمللی در حال ارسال تجهیزات اسکان موقت، مواد غذایی و بستههای پزشکی هستند. در مناطقی که دسترسی زمینی محدود است، از بالگردها برای رساندن کمک استفاده میشود، هرچند کمبود بالگرد و سوخت، محدودیتهایی ایجاد کرده است. سازمانهای امدادی بر لزوم هماهنگی میان بازیگران محلی و بینالمللی تاکید دارند تا توزیع کمکها موثر و منظم صورت گیرد.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
تخریب شمار زیادی از واحدهای مسکونی و زیرساختهای محلی موجب آسیب جدی به معیشت و اقتصاد محلی میشود. کشاورزی محلی، مسیرهای دسترسی به بازار و فعالیتهای روزمرهٔ کسبوکارها بهشدت تحتتاثیر قرار گرفتهاند. بازسازی بلندمدت نیازمند منابع مالی و برنامهریزی دقیق است و بدون برنامهریزی هوشمندانه، بازگشت به وضع پیشین سالها به طول خواهد انجامید.
اهمیت دادهمحور بودن و شفافیت در گزارشدهی
برای مدیریت موثر بحران، دسترسی به دادههای دقیق و بهروز از تعداد روستاها، میزان تخریب، نیازهای غذایی و بهداشتی ضروری است. شفافیت در گزارشدهی و بهاشتراکگذاری اطلاعات بین نهادهای امدادی، دولت محلی و جامعهٔ بینالمللی میتواند اقدامات هدفمندتری را امکانپذیر سازد.
اقدامات فوری پیشنهادی
- تقویت و تسریع دسترسی به مناطق دورافتاده از طریق همکاری بینالمللی و استفاده هدفمند از بالگردها و توان لجستیکی.
- تدارک و توزیع فوری بستههای غذایی، آب آشامیدنی و پکهای بهداشتی.
- ایجاد کمپهای اسکان موقت استاندارد با امکانات گرمایشی بهویژه در آستانهٔ فصل سرد.
- پشتیبانی روانی-اجتماعی برای خانوادههای داغدار و حمایت از کودکان آسیبدیده.
- جمعآوری و انتشار دادههای میدانی بهصورت شفاف و زمانبندیشده برای هدایت بهتر کمکها.
جمعبندی
زلزلهٔ اوت ۲۰۲۵ در شرق افغانستان، نمایانگر آسیبپذیری شدید مناطق دورافتاده در برابر بلایای طبیعی است. ابعاد انسانی و زیربنایی این حادثه نیازمند پاسخ سریع، هماهنگ و طولانیمدت است. با توجه به محدودیتهای دسترسی و نزدیکی فصل زمستان، هر روز تأخیر در ارسال کمکها میتواند عواقب جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد. همکاری بینالمللی، شفافیت دادهها و مشاوره تخصصی فنی از جمله الزامات عبور از این بحران هستند.
بدون دیدگاه